Zespół Przedszkoli Miejskich nr 1
w Łodzi

Bawimy się razem – ćwiczenia i zabawy logopedyczne

Ćwiczenie artykulacyjne wargi i języka (ćwiczenie przed lusterkiem).

Jeśli mówić pięknie chcesz

To do pracy bierz się bierz.

Najpierw język ostro ćwicz.

Pokaż nosek, brodę w mig.

Teraz prawą, lewą stronę.

Te ćwiczenia już zrobione.

To jest łatwe – prawda, więc

Teraz wargi swoje męcz.

Górną nałóż na tę dolną, później dolną przykryj górną.

Och, na pewno nie jest trudno.

Więc rozwesel minę chmurną.

Teraz ustaw ryjek zrób,

Abyś pięknie mówić mógł.

Bajka o wesołym Jasiu

Wesoły Jasio (uśmiech) obudził się rano baaardzo zaspany (ziewanie), jednak, aby się nie spóźnić pogalopował co tchu do łazienki (kląskanie), umył zęby (ruch języka po zębach) i pobiegł jeść śniadanie (żucie), które baaardzo mu smakowało (oblizywanie się). Po śniadaniu pożegnał się z mamą (całusy) i poszedł na szkolny autobus (brum), pan kierowca, który miał bardzo długie wąsy (słomka do picia trzymana między nosem i górną wargą) już na niego czekał. Pierwsze zajęcia były na basenie, w którym Jasio czuł się jak ryba (rybi pyszczek), z chęcią pływał i nurkował (oddechy z rurką). Gdy po zajęciach na basenie wracał z kolegą do szkoły, zaczął ich gonić zły pies (pokazanie zębów), uciekali co tchu (szybkie oddechy) i schowali się w zimnym schowku obok szkoły (dmuchanie na ręce). Siedzieli cichutko (ciiii), aby pies ich nie usłyszał, bo bardzo się go bali (smutne miny). Na szczęście pies pobiegł dalej, a wesoły Jasio z kolegą (uśmiech) wrócili w podskokach do szkoły (kląskanie).

W jaki sposób możemy ćwiczyć buzię i język na co dzień?

• Kiedy pod koniec posiłku na talerzu zostaje np. ulubiony sos, pozwólmy dziecku wylizać go językiem. Choć to ćwiczenie może wydawać się mało eleganckie, bardzo skutecznie ćwiczy przednią i środkową część języka.

• Żucie i gryzienie twardych pokarmów to także doskonałe ćwiczenie buzi i języka. Nie wzbraniajmy się przed dawaniem dziecku do jedzenia surowych marchewek, jabłek itd. Pamiętajmy, że dobrze wykształcona umiejętność żucia i połykania stanowi podstawę prawidłowego rozwoju narządów artykulacyjnych dziecka, a w konsekwencji prawidłowej wymowy.

• Równie istotne są ćwiczenia oddychania. Możemy je wprowadzić w bardzo łatwy sposób, np. dzięki puszczaniu baniek mydlanych, dmuchaniu na wiatraczki, piórka, odliczaniu kolejno cyfr (literek, dni tygodnia itp.) na jednym wydechu.

Skarpetki Grzesia

Grześ dostał kiedyś od mamy skarpetki. Bardzo lubił je nosić, nie tylko dlatego, że miały ładne i kolorowe wzorki, ale też dlatego, że zawsze przynosiły mu szczęście.

Grześ brał udział w zawodach rowerowych. Na nogach miał swoje ulubione skarpetki. Mocno pedałował (językiem wykonujemy w buzi kółka), pokonał pierwsze, drugie i trzecie okrążenie (językiem wysuniętym z buzi rysujemy w powietrzu kółka). Był pierwszy na mecie! Okazał się najlepszym kolarzem w klasie! Innym razem chłopcy urządzili zawody w siłowaniu. Grześ założył przynoszące mu szczęście skarpetki. Mocował się z pierwszym kolegą (podnosimy język do podniebienia, język „siłuje się” z podniebieniem) i wygrał! Spróbował swych sił z drugim kolegą (język „siłuje się” z dolnymi zębami, próbując je wypchnąć). Też wygrał! Ech, Grześ to bardzo silny chłopiec. Grześ postanowił zagrać w piłkę nożną. Na boisku (robimy z języka „boisko” — wykładamy szeroki język na brodę) dobrze kopał piłkę (dotykamy czubkiem języka różnych miejsc na podniebieniu). Skierował piłkę do bramki i omijając zawodników z przeciwnej drużyny (dotykamy czubkiem języka na przemian górnych i dolnych zębów, zaczynając od prawej strony), strzelił gola („stukamy” językiem w górne dziąsła). Drużyna Grzesia wygrała i wszyscy bardzo się cieszyli (śmiejemy się: „ha, ha; ho, ho; hi, hi; he, he”). „To dzięki moim skarpetkom!” — pomyślał Grześ. Latem chłopiec brał udział w wyścigu łódek (robimy z języka „łódkę” — przód i boki języka unosimy do góry, tak by na środku języka powstało wgłębienie). Bardzo mocno wiosłował (poruszamy językiem między kącikami ust) i oczywiście dopłynął do mety jako pierwszy. Jego ulubione skarpetki były odrobinę mokre, ale szybko wyschły w promieniach letniego słońca.

Niestety, nadszedł taki dzień, że w jednej skarpetce zrobiła się dziura (językiem wysuniętym z buzi rysujemy w powietrzu kółko). Grześ posmutniał (robimy smutną minę), ale mama obiecała, że coś na to zaradzi. Zacerowała dziurę kolorową nitką („cerujemy” —językiem próbujemy sięgnąć na przemian do brody i do nosa, następnie poruszamy językiem między kącikami ust). Skarpetki nadal służyły Grzesiowi. Lecz pewnego dnia Grześ zahaczył o wystający z płotu gwóźdź (pokazujemy „gwóźdź” — wykładamy wąski język na brodę) i mocno rozerwał drugą skarpetkę. Grześ nie chciał jednak wyrzucić skarpetek. Na szczęście mama Grzesia — bardzo mądra i pomysłowa osoba — zrobiła z nich pacynki. Dorobiła im głowy z piłeczek (robimy z buzi „piłeczkę” — nabieramy dużo powietrza nosem, nadymamy policzki, następnie wypuszczamy powietrze ustami), na głowy nałożyła kolorowe czapeczki i odtąd Grześ często organizował pacynkowe przedstawienia.

Oto kilka propozycji zabaw słuchowych:

Wybieramy kilka ćwiczeń/zabaw dziennie

· rozpoznawanie i różnicowanie głosów zwierząt, dźwięków z otoczenia, dźwięków instrumentów (wszelkie gry dźwiękowe)

· rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków wysokich, niskich

· rozpoznawanie i różnicowanie rytmów

· odtwarzanie rytmu

· rozpoznawanie rytmu

· odgadywanie usłyszanego rytmu

· dzielenie zdań na wyrazy

· porównywanie długości zdań

· dzielenie wyrazów na sylaby

· porównywanie długości wyrazów

· wyszukiwanie obrazków z podaną liczbą sylab

· kończenie wyrazów odpowiednią sylabą

· tworzenie ciągów wyrazów np. zaczynających się ostatnią sylabą

· rozwiazywanie rebusów obrazkowo-sylabowych

· rozpoznawanie wyrazów z podanych głosek

· określanie jaka głoska występuje na początku wyrazu (należy zaczynać od samogłosek, które wypowiadamy dłużej)

· określanie jaka głoska występuje na końcu wyrazu (należy zaczynać od spółgłosek)

· układanie wyrazów z podanych głosek

· różnicowanie wyrazów różniących się jedną głoską np. góra – kura

· zabawy z rymami

· wyszukiwanie wyrazów rymujących się

· nauka rymowanek

· powtarzanie ciągów słów, cyfr

· nauka piosenek, wierszyków